Om de hoek vind ik tegenwoordig zonder moeite de erg smakelijke India Pale Ales van ‘t IJ, Jopen, Oedipus en Brewdog. Waarom dan toch er zelf een brouwen? Omdat te kijken of ik het kan, en om een klein gistexperiment uit te voeren.
Voor een experiment leek het mij het best om een beproefd recept te nemen. Aangezien ik zelf nog geen huisrecept heb werd het een variatie op de IPA van Jeroen Free. Hij won er een tweede plek mee op het Open Nederlands Kampioenschap (ONK) amateurbierbrouwen in 2013 en ik begrijp dat een iets aangepaste variant tegenwoordig door Brand wordt gebrouwen. Er zijn slechtere uitgangspunten dacht ik zo.
Verschillen
Het verschil zit onder andere in de hop. Ik kon geen Citra-bloemen krijgen dus werden het pellets naast Cascade- en Amarillobloemen. Verder heb ik iets korter gekookt (75 in plaats van 80 minuten) en heb ik de watersamenstelling niet aangepast vooral omdat ik daar de spullen niet voor in huis heb.
Het schijnt overigens wel aan te raden om je water aan te passen om de hopsmaak en bitterheid goed naar voren te laten komen. Aan de andere kant hoor ik van alle lokale brouwers dat Amsterdams water uitstekend is om mee te brouwen. Daar vertrouw ik voorlopig graag op.
Verder gebruikte ik geen witte maar bruine kandijsuiker omdat ik die toevallig nog had. Daarnaast viel het soortelijk gewicht (SG) van het startbier nogal laag uit, 1.055 in plaats van 1.070, vooral omdat ik wat korter en niet zo heftig kookte denk ik. Bij het brouwen van bier is het gebruikelijk om voor en na de fermentatie het SG meten zodat je weet hoeveel suikers er zijn vergist. Als je dat weet, kan je het alcoholpercentage berekenen.
Hoeveel suikers de gist opeet en omzet in alcohol en koolzuur hangt dan weer (onder andere) van de gist af. Jeroen’s IPA kwam denk ik uit op een alcoholpercentage van ongeveer 7,3 procent. Mijn varianten hebben 5,9 en 6 procent alcohol, dus zoveel ontloopt het elkaar niet.
Oostindische IPA
Desondanks leek het me wel genoeg verschil om mijn kloonbrouwsel Oostindische IPA te dopen. Wat is daar dan precies Oostindisch aan vraagt u? Nou, het is gebrouwen in de Indische buurt in Amsterdam Oost, dat is het wel zo’n beetje.Verder is het ook een verwijzing naar de herkomst van India Pale Ale, die zou zijn uitgevonden om het bier op de lange reizen naar de Oost beter goed te houden door toevoeging van extra hop.
Een leuk verhaal wat overigens gelul is. Althans, volgens de mensen van Witte Klavervier die de VoC archieven indoken en ontdekten dat bieren als porter’s en pale ales de reis in 1810 prima doorstonden. IPA’s zouden ongeveer 200 jaar later zijn ontwikkeld voor lokaal gebruik en in eerste instantie aan de man zijn gebracht als een drank voor medicinaal gebruik. Het werd onder andere aangeraden aan invaliden “as the most useful and agreeable restorative.” Daarmee had en heeft Dr. Prout die het spul aan de man bracht en tegenwoordig rap weggezet zou worden als kwakzalver het toch bij het rechte eind: een goede IPA geeft je wel degelijk een stevige opkikker.
US-05 v Nottingham
Goed, terug naar het experiment. Naast de door Jeroen aanbevolen US-05 gist van Fermentis die vaak wordt gebruikt voor IPA’s fermenteerde ik ook de helft (5 liter) met Nottinghamgist van Danstar. De US-05 ging duidelijk een stuk sneller van start maar Nottingham haalde het toen hij eenmaal aan de gang was redelijk snel weer bij. US-05 eindigde op 1.010 en Nottingham op 1.009 na 24 dagen gisten.
Links US-05, rechts Nottingham na een paar dagen. Dit is overigens geen goed koudhopvoorbeeld, beter voegt u de koudhop toe na de eerste fermentatie om meer hoparoma te krijgen.
Dan waar het om gaat: de smaak. Het ontloopt elkaar niet heel erg veel. Beide gisten geven een fris en helder bier. De US-05 zorgt wel voor een beter schuimkraag die beter blijft plakken. Verder is de US-05 variant wat wateriger; de Nottingham heeft iets meer karakter en diepte, vooral in de afdronk.
Als ik het bier nog eens zou maken en zou moeten kiezen, dan zou ik gaan voor een zakje Nottingham. Maar als ik alleen US-05 zou hebben is dat ook geen ramp.
Voor een bij uitstek Amerikaanse biersoort ga ik dus liever voor een giststam ontwikkeld door een Canadese gistkweker gefabriceerd in Oostenrijk dan voor een Amerikaanse giststam gekweekt door een Franse fabrikant.
Vond je dit een leuk artikel? Doneer een klein bedrag en help deze website in de lucht te houden via onderstaande button!